Verð á fasteignum hækkar þrátt fyrir aukið framboð á nýjum íbúðum og er hátt verðlag talið valda minni eftirspurn. Fasteignasali hefur áhyggjur af sölustöðnun og telur að vextir þurfi að lækka til að fólk geti selt eða keypt.
Þrátt fyrir tæplega fimmtungs fjölgun á íbúðum sem eru í byggingu og minni eftirspurn eftir húsnæði heldur húsnæðisverð engu að síður áfram að hækka. Hátt verðlag og vaxtastig eru talin vera helstu ástæður fyrir dvínandi eftirspurn á húsnæði.
Samkvæmt tölum frá Hagstofu Íslands voru rúmlega fimm þúsund íbúðir í byggingu á landinu á síðasta ári og er það aukning um næstum tólf hundruð milli ára.
Heildarfjöldinn á höfuðborgarsvæðinu var um tvö þúsund og níu hundruð en tölfræðingar hafa sagt þessa tölu ekki vera fullnægjandi til að mæta eftirspurn.
Miklar sveiflur á seinustu árum hafa einkennt fasteignamarkaðinn og hefur framboð og eftirspurn ekki endilega haldist í hendur við raunverulegt verðmat fasteigna.
Páll Pálsson fasteignasali bendir á að eftir Covid hafi komið upp aðstaða á íslenskum fasteignamarkaði þar sem var ekkert framboð, rosalegir vextir og mikil eftirspurn á sama tíma og segir hann að markaðurinn muni líklega aldrei aftur sjá þetta þrennt gerast á sama tíma.
Hann bætir við að frá árunum 2016 til 2017 hafi orðið hækkun á fasteignamarkaði sem staðnaði svo 2018 til 2019. Þar sátu verktakar uppi með rúmlega 700 íbúðir sem voru tilbúnar til afhendingar sem enginn vildi kaupa.
Í kjölfarið hafi myndast ákveðin pattstaða þar sem bankar vildu ekki fjármagna fleiri íbúðir fyrr en verktakar væru búnir að selja þær sem voru þegar á markaðnum.
„Fasteignamarkaðurinn hefur séð 1 prósents hækkun á síðustu þremur mánuðum en það er líka búin að vera 20 prósenta hækkun á síðustu 12 mánuðum sem þýðir að langstærsti hluti af þessari hækkun átti sér stað á fyrri hluta árs. Það sem kom okkur hins vegar öllum á óvart var þessi 0,6 prósenta hækkun sem kom í október,“ segir Páll.
„Laun hafa hækkað um 7,6 prósent á þessu ári en á sama tíma hefur fasteignaverð hækkað um 20 prósent.“
Það sem veldur fasteignasölum einnig áhyggjum er að sölutíminn á hverri íbúð er að verða lengri, ólíkt því sem sást fyrir tveimur árum þegar íbúðir ruku út af markaði nánast jafn hratt og þær komu inn.
„Ef laun hækka í takt við fasteignaverð og við sjáum rúmlega tvö þúsund eignir inni á fasteignamarkaði á hverjum tíma, myndi ég kalla það hið fullkomna jafnvægi.
Laun hafa hækkað um 7,6 prósent á þessu ári en á sama tíma hefur fasteignaverð hækkað um 20 prósent,“ segir Páll og bætir við að í núverandi ástandi ættu allir að geta keypt og selt, en vextir þurfi einfaldlega að lækka.
Heimild: Frettabladid.is
