Steypan í mörgum skólum varla gerð til að halda vatni

Í Reykjavík eru víða viðgerðir á skólahúsnæði vegna rakaskemmda og myglu. Nemendur tveggja grunnskóla þurfa að yfirgefa skóla sína og sækja námið annað af þeim sökum. Það eru börnin í Hólabrekkuskóla í Breiðholtinu og Langholtsskóla í Laugardalnum. Börnin í Breiðholtinu eru ferjuð í rútum tæplega níu kílómetra leið í Korpuskóla í Grafarvoginum. Börnin í Langholtsskóla þurfa ekki að fara jafn langt en þau sækja nám í húsnæði í Lágmúla, sem síðasta vetur var nýtt af nemendum úr Voga- og Hagaskóla.

Nemendur í þeim skólum eru nú komin aftur í sína hverfisskóla. Í Hagaskóla búið að koma upp stórum einingahúsum sem nemendur munu nýta í vetur og standa framkvæmdir enn yfir við skólabygginguna. Vegna þess var skólabyrjun frestað um viku og var skólinn settur í morgun.

Vörðuskóli verður varaskóli

Þetta eru þó ekki einu skólarnir þar sem er verið að gera við. Víða eru aðstæður þannig að ekki er hægt að koma í veg fyrir eða fjarlægja myglu nema með víðtækum viðgerðum. Því hefur Reykjavíkurborg síðustu mánuði gert tilraunir á steypu og veggjum í Vörðuskóla við Barónstíg í Reykjavík sem allajafna er nýttur af nemendum Tækniskólans á Skólavörðuholti. Markmiðið er að komast að því hvernig sé best að laga rakaskemmdir til að koma í veg fyrir að þær myndist aftur. Þegar viðgerðum þar lýkur stendur til að nota skólann sem tímabundið skólahúsnæði fyrir nemendur sem þurfa að hverfa annað vegna viðgerða.

„Við erum fyrst og fremst núna að gera tilraunir á því hvernig við getum þétt þennan gamla friðaða útvegg sem er einangraður að utan með þunnum vikursteini og korkplötum,“ segir Rúnar Ingi Guðjónsson, framkvæmdastjóri framkvæmda og viðhalds, á umhverfis- og skipulagssviði Reykjavíkurborgar.

Tilraunirnar hafa staðið í um hálft ár. Í vor var útveggurinn alveg opnaður og vatni helt á hann til að kanna hvernig hann héldi vatni.

„Þá kom í ljós að þessi gamli veggur heldur ekki vatni og það þýðir að við þurfum að finna leið til að þétta hann að utanverðu,“ segir hann og eftir það helli þau vatni á.

Ef það nægir til að halda því því frá verður hægt að nota sömu aðferð í öðru friðuðu húsnæði eins og í Laugarnesskóla, Melaskóla og annars staðar og tryggja með því að rakinn haldist úti næstu áratugina.

„Við ætlum að nýta okkur reynsluna hér í þessum skólum. Meginmarkmiðið er að tryggja að það sé hvorki raki né hiti í þessum byggingum og ef við komum í veg fyrir raka, er engin mygla.“

Er eitthvað búið að koma á óvart í þessum tilraunum?

„Já, það kom eiginlega á óvart hversu illa þessi gamla steypa heldur vatni. Hún þolir varla að vera úti,“ segir Rúnar Ingi og bendir á að í þessum húsum hafi þurft að standa í miklum viðgerðum til að halda rakanum úti.

„En þegar byggingarnar eru orðnar svona margar og mannaflinn lítill verðum við að tryggja að við getum lagað húsin og þau standi þurr í allavega fimmtán til tuttugu ár. Á milli aðgerða.“

Steypað handvirkt sem ekki má í dag

Stærsta vandamálið í þessum húsum, að sögn Rúnars, er steypuaðferðin, en hún var handvirk. Steypan geymt fyrir utan og haldið á henni inn í fötum. Hann segir að þessi aðferð hafi verið notuð víða í húsum fram að 1980 en skánaði eftir það og eftir 1990 eru húsin betur byggð.

„Í dag má ekki gera þetta svona. Þú mátt ekki steypa nema með vottaðri steypu frá vottuðu steypufyrirtæki,“ segir hann og að meirihlutinn skólabygginga í eigu Reykjavíkurborgar sem eru byggðir fyrir 1980 séu í þessu formi og að þetta vandamál sé rauði þráðurinn í uppgötvunum þeirra víða um borg.

Hann segir nauðsynlegt að bregðast við þessu með því að vatnsþétta steypuna betur og tryggja betri frágang í kringum glugga. Hann segir að í öðrum hverfum, eins og Breiðholti og Árbæ, séu skólar að komast á sama stig.

„Við erum í viðhaldsátaki sem þurfti að framlengja því þetta er viðameira verkefni en við áttum von á. Við erum með fjármagn sem við erum að nota alveg 110 prósent en við erum að gera raunhæfa áætlun, tíma- og kostnaðaráætlun, og það er ljóst að þetta mun taka tíma og við munum trufla skólastarfið. Því iðnaðarmenn og skólastarf fer ekki saman,“ segir Rúnar Ingi.

Þess vegna sé mikið kapp lagt á að finna tímabundið húsnæði eins og Korpuskóla, og síðar Vörðuskóla, sem nemendur geta farið í á meðan viðgerðum stendur.

„Þetta er langtímaverkefni og stórt verkefni og erum að glíma við það að byggingabransinn er kominn á það stig að við erum ekki bara í nýbyggingum heldur erum við líka með gömul hús sem þarf að endurnýja og eru kannski 50 til 90 ára gömul,“ segir hann og að nágrannaþjóðir okkar séu margar á þessu sama stigi með hús sem voru byggð í kringum 1700-1900 en þar sé það þannig að húsin séu alveg endurgerð á um 50 til 80 ára fresti.

Gömul hús í bland við ný

„Ef við viljum nota gömlu húsin okkar þá þurfum við að gera þetta á 50 til 70 ára fresti. Þetta er nýr veruleiki en eitthvað sem verður að bregðast við.“

Spurður um tímaáætlun í viðgerðir í þeim skólum sem hafa verið nefndar eins og Hagaskól, Laugarnesskóli og Melaskóli segir Rúnar Ingi að allir bogar hafi verið spenntir í Hagaskóla og áætlun þar hafi verið þrjú ár en krökkunum sé komið inn á um einu og hálfu ári aftur í Vesturbæinn.

„Hvað varðar Laugarnesskóla erum við að gera raunhæfari áætlun og gerum ráð fyrir þremur til fjórum árum í viðgerðir þar. Það er tímarammi sem við þurfum að fá í þessar endurnýjanir. Við erum alltaf að tala um tvö til fjögur ár í hverjum skóla,“ segir hann.

Hvað varðar Langholtsskóla segir hann meiri rakaskemmdir hafa komið í ljós þar en hafi verið gert ráð fyrir í byrjun og að það hafi verið vesen að fá verktaka. Þannig hafi mannekla og spenna á markaði áhrif.

„Við sáum fyrir okkur að Langholtsskóli myndi klárast um áramót en því miður er það að seinka þar til næsta haust. Hólabrekkuskóli er á langtímaáætlun. Við erum að taka nýjasta hlutann í gegn núna og munum í vetur hanna breytingar og uppfærslu á seinni hlutanum,“ segir hann en eins og kom fram áður er hluti nemenda í Korpuskóla í vetur.

„Við tölum um Laugardalsskólana, sem eru allir í þessu formi, og svo erum við með Breiðholtsskólana sem eru 50 til 60 ára og allir komnir á þennan stað. Við erum því að stilla upp langtímaáætlun um það hvernig er hægt að bregðast við. Við munum trufla skólastarf en erum í góðu samstarfi við skóla- og frístundasvið um að skaffa tímabundnu húsnæði á meðan við fáum húsnæði afhent og framkvæmum þar.“

Heimild: Visir.is