Lagt verður varaflugvallagjald sem nemur 200 krónum á hvern farþega ef frumvarp innviðaráðherra sem lagt var fram í samráðsgátt stjórnvalda í dag nær fram að ganga. Sé miðað við sex milljón farþega gætu tekjur ríkissjóðs orðið allt að einn og hálfur milljarður króna. Isavia og Icelandair hafa mótmælt gjaldtökunni.
Frumvarp til laga um uppbyggingu og rekstur flugvalla og þjónustu við flugumferð hefur verið lagt fram í samráðsgátt en með frumvarpinu er lagt til að ný heildstæð lög taki við af óskýrum og dreifðum lagaákvæðum sem nú eru í gildi. Frumvarpið var upphaflega lagt fram árið 2021 en hlaut ekki afgreiðslu.
Í kynningu málsins í Samráðsgátt kemur fram að frumvarpið kynni til sögunnar varaflugvallargjald en markmiðið er að flugvellirnir geti sinnt hlutverki sínu sem mikilvægar gáttir inn í landið og varaflugvellir fyrir Keflavíkurflugvöll með fullnægjandi hætti.
„Greiða skal varaflugvallargjald fyrir hvern farþega um borð í loftfari, hvort sem er í flugi til eða frá Íslandi eða í innanlandsflugi og rennur gjaldið í ríkissjóð. Varaflugvallargjald skal nema 200 kr. fyrir hvern farþega á hvern fluglegg. Varaflugvallargjalds skal getið í verði farseðils,“ segir í frumvarpinu sem fylgir með í samráðsgáttinni.
Tekjur ríkissjóðs gætu orðið um 1,2 til 1,5 milljarðar króna ef gert er ráð fyrir að sex milljónir farþega, svipaður fjöldi og gert er ráð fyrir að fari í gegnum Keflavíkurflugvöll í ár, greiði gjaldið. Samkvæmt farþegaspá Isavia til ársins 2024, sem vísað er til í frumvarpinu, má þó búast við allt að átta milljónum farþega um Keflavíkurflugvöll árið 2024.
Ísland eitt af fáum ríkjum sem engan skatt leggur á flugferðir
Tilkoma varaflugvalla myndi gera það að verkum að flugrekendur gætu í auknum mæli gert sér kleift að skrá þá flugvelli í millilandaflugi en til að þeir teljist fullnægjandi fyrir alþjóðaflug þurfi að ráðast í talsverða uppbyggingu.
Gera má ráð fyrir að árlegur kostnaður vegna þarfa millilandaflugs verði um 608 milljónir króna á Egilsstaðaflugvelli og 345 milljónir króna árlega á Akureyrarflugvelli. Með innheimtu varafluggvallagjalds væri fjármögnum innanlandsflugvalla tryggð.
Um er að ræða sambærilega skattheimtu og þekkist í flestum ríkjum innan EES-svæðisins, að því er kemur fram í frumvarpinu, en Ísland er eitt af fáum ríkjum sem leggur engan skatt á flugferðir.
Lögð var áhersla á að byggja upp varaflugvelli hér á landi í Flugstefnu Íslands sem kynnt var samhliða Samgönguáætlun 2020-2034 og var þar nefnt að styðja þyrfti við uppbyggingu Akureyrar- og Egilsstaðaflugvalla sem alþjóðlegra fluggátta.
„Ljóst er að uppbygging varaflugvalla á Íslandi hefur síðustu ár ekki verið í samræmi við þann vöxt sem hefur verið í alþjóðafluginu. Mikilvægt er út frá öryggissjónarmiðum að hægt sé að lenda vélum á leið til Keflavíkur á öðrum völlum hér á landi komi til lokunar hans af einhverjum ástæðum,“ segir í frumvarpinu um tilefni og nauðsyn lagasetningar.
Mótmæla gjaldtökunni
Líkt og fram kom í frétt Innherja sem birtist á Vísi í síðasta mánuði lögðust bæði Icelandair og Isavia gegn gjaldtökunni í umsögn um fjárlagafrumvarp næsta árs en gjaldtakan myndi draga úr samkeppnishæfni íslenskra flugfélaga sem bjóða flug yfir Atlantshafið.
Hélt Isavia því fram að það væri „óheppilegt og óráðlegt að leggja fram óútfærðar hugmyndir um aukna gjaldtöku á flugumferð“ sem sakir standa.
Varaflugvallargjald hefur einnig áður komið til tals en árið 2019, þegar fram kom í drögum að samgönguáætlun næstu fimmtán ára að hóflegt þjónustugjald skyldi renna til uppbyggingar á innviðum varaflugvalla, gagnrýndi Bogi Nils Bogason, forstjóri Icelandair gjaldtökuna harðlega.
Slíkt gjald myndi aðallega leggjast á íslenska flugrekendur, enda þeir umfangsmestir í flugi til og frá Íslandi, sem og í innanlandsflugi. Benti hann á að slík gjaldtaka gæti einnig verið ólögmæt, auk þess sem að ekkert svigrúm væri hjá íslenskum flugrekendum til að takast á við auknar álögur.
Heimild: Visir.is