GT verktakar eiga rétt á því að fá þriðjung þeirrar jarðýtu sem féll ofan í malarnámu í Þrengslunum árið 2020 bættan. Stjórnandi jarðýtunnar lést í slysinu. Hann er talinn hafa sýnt af sér stórkostlegt gáleysi við stjórn jarðýtunnar. Ekki þykir sannað að stór jarðskjálfti, nokkrum dögum fyrir slysið, hafi átt þátt í því.
Þann 22. október 2020 fannst karlmaður látinn í malarnámu í Þrengslunum. Strax var ljóst að jarðýta sem maðurinn stjórnaði fór fram af brún og féll ofan í námuna úr mikilli hæð. Maðurinn var við næturvinnu þegar slysið varð.
Ýtan var af tegundinni Liebherr PR776 Litronic, vóg um 73 tonn og var í eigu GT verktaka sem eru með vinnslu í námunni. Jarðýtan hafði verið keypt árið áður á 160 milljónir króna, með kaupleigusamningi við Lykil fjármögnun.
Verktakafyrirtækið var með húftryggingu fyrir jarðýtunni hjá tryggingarfélaginu VÍS. Tryggingafélagið hafnaði því hins vegar að bæta tjónið á þeim grundvelli að tjónið hafi orsakast af stórkostlegu gáleysi jarðýtustjórans og broti á varúðarreglu. Fór svo að verktafyrirtækið stefndi VÍS vegna málsins.
VÍSIR/SIGURJÓN
Í dómi Héraðsdóms í málinu, sem féll í byrjun mánaðarins, kemur fram að við rannsókn lögreglu á slysinu komið í ljós að jarðýtustjórinn hafi neytt áfengis fyrir slysið, etanólmagn í blóði hans mældist 1,24 prómill.
Byggði tryggingafélagið meðal annars mál sitt á því að með þessu hafi jarðýtustjórinn sýnt af sér stórkostlegt gáleysi. Því hafi tryggingafélagið verið í rétti í því að skerða bótarétt verktakafyrirtækisins að fullu.
Stór skjálfti reið yfir tveimur dögum fyrir slysið
Verktakafyrirtækið byggði meðal annars mál sitt á því að ýmsar ástæður kunni að hafa verir fyrir slysinu. Ómögulegt væri að slá því föstu hvað kunni að hafa gerst er slysið átti sér stað, sem varð að næturlagi. Taldi fyrirtækið að líklegasta skýringin væri sú að jarðhræringar á svæðinu hafi haft þær afleiðingar á jarðveg fjallshlíðarinnar í námunni að los eða sprunga hafi myndast. Brúnin hafi svo gefið sig undan þunga jarðýtunnar. Jarðskjálfi að stærðinni 5,6 reið yfir svæðið tveimur dögum fyrir slysið.
Þá taldi fyrirtækið einnig mögulegt að bilun hafi komið upp í jarðýtunni.
Í niðurstöðu héraðsdóms segir að leggja verði til grundvallar að miðað við magn etanóls í blóði jarðýtustjórans hafi hann talist óhæfur til að stjórna jarðýtunni.
Telja verði fullvíst að dómgreind hans hafi verið skert er jarðýtan fór fram af fjallsbrúninni. Telur dómurinn að með því að neyta áfengis við vinnuna umrætt kvöld hafi jarðýtustjórinn sýnt af sér stórkostlegt gáleysi, ekki síst þar sem aðstæður umrætt kvöld hafi verið sérstaklega varasamar vegna mikils myrkurs og hvassviðris.
Margt á huldu
Í dómi héraðsdóms segir þó að óljóst sé hvernig það nákvæmlega gerðist að jarðýtan fór fram af brúninni, og að á öðrum stað að margt sé á huldu um það atriði. Taldi dómurinn þó að þar sem sýnt hafi verið fram á að jarðýtustjórinn hafi verið undir áhrifum áfengis væri það á ábyrgð verktakafyrirtækisins að sýna fram á slysið hafi átt sér stað af öðrum orsökum.
Kemur fram í dómi héraðsdóms að bíltæknirannsókn á vegum lögreglu hafi ekki leitt í ljós að bilun hafi orðið á jarðýtunni. Hvað varðar möguleikann á að jarðskjálfti hafi valdið slysinu telur héraðsdómur, sem meðal annars var skipaður Kristínu Jónsdóttur, eldfjalla- og jarðskjálftafræðingi, að ekkert bendi sérstaklega til þess að jarðhræringar hafi átt þátt í slysinu.
Tekur dómurinn þó fram að ósanngjarnt sé að verktakafyrirtækið bæri eitt ábyrgð á tjóninu. Ekki verði séð að það hafi mátt vita af ölvunarástandi jarðýtustjórans, eða að það hafi verið í aðstöðu til að koma í veg fyrir það.
Var niðurstaða héraðsdóms því að tryggingafélaginu beri að bæta verktakafyrirtækinu þriðjung jarðýtunnar.
Heimild: Visir.is
