Jón Magnús Kristjánsson, bráðalæknir og fyrrverandi yfirlæknir bráðamóttöku Landspítala, vill að hætt verði við að loka spítalanum í Fossvogi þegar Nýi-Landspítalinn opnar við Hringbraut. Spítalinn verði aftur að Borgarspítala og aðgengilegur til dæmis heimilislæknum sem þurfi að vísa sjúklingum í bráða innlögn á höfuðborgarsvæðinu.
Jón Magnús ræddi stöðu spítalans og bráðamóttökunnar í Bítinu í gær.
Um helgina var á Vísi fjallað um veikindi Emblu Steindórsdóttur, landsliðskonu í handbolta, en hún þurfti að leita á bráðamóttökuna í ágúst og þurft að bíða lengi eftir aðstoð þrátt fyrir að vera með beiðni frá heimilislækni um tafarlausa innlögn.
Willum Þór Þórsson, heilbrigðisráðherra, ræddi sama mál í Bítinu í gær. Hann sagði þetta eitt dæmi þess að bráðamóttakan væri sprungin. Það væri þörf á að byggja nýja bráðamóttöku. Enn eru fimm ár í að ný og stærri bráðamóttaka tekur við þeim fimm eru starfandi á spítalanum í dag. Áætlað er að í meðferðarkjarna Nýja-Landspítalans verði ein stór bráðamóttaka sem tekur við af þeim.
Auk þess að hafa starfað um árabil á bráðamóttökunni og hafa verið yfirlæknir þar var Jón Magnús árið 2022 ráðinn í tímabundið verkefni til að leiða viðbragðstreymi heilbrigðisráðuneytisins um bráðaþjónustu í landinu vegna alvarlegrar stöðu innan hennar.
Síðustu mánuði hefur hann svo leitt tilraunaverkefni innan spítalans um fjarskiptalækningar. Það er ný þjónusta innan spítalans sem veitir stuðning við heilbrigðisstarfsfólk um land allt sem sinnir bráðaþjónustu.
Fjörutíu biðu í morgun
Jón Magnús segir mikið hafa breyst á bráðamóttökunni á síðustu tuttugu árum og sérstaklega á síðustu tíu árum. Stærsta vandamálið sé samt alltaf það sama. Að fólk sé fast á bráðamóttökunni og komist ekki annað.
„Bara í morgun voru 40 manns í þessari stöðu,“ segir hann og að eftir því sem fólk er eldra og vandi þeirra fjölþættari þá stoppi það lengur.
Hann útskýrir að á bráðamóttökunni séu um 35 til 40 meðferðarstæði og ef það eru 40 innlagðir þá er rest á göngunum því það er ekki meira pláss. Þau sem búið er að leggja inn verði að vera stundum í einangrun eða séu að bíða og því þurfi þau sem eru ný að koma á móttökuna að byrja á ganginum.
Jón Magnús segir lausnina við þessu tvíþætta. Það vanti meira pláss og fleiri legupláss.
„Legudeildirnar eru með 100 og 103 prósent rúmanýtingu. Þannig það er meira en einn í hverju rúmi,“ segir hann og að því sé ekki pláss fyrir fleiri á deild.
Jón Magnús að lengi hafi það verið þannig að legupláss séu lokað því það vantar starfsfólk, bæði hjúkrunarfræðinga og sjúkraliða og það hafi verið erfitt. Það hafi komið fyrir að allt að 40 rúm séu lokuð vegna manneklu.
Skattaafsláttur og niðurgreiðsla námslána fyrir fólk sem snýr aftur heim
Það hafi gengið betur síðustu ár að manna stöðurnar og á sama tíma sé meiri aðsókn í hjúkrunarfræði- og læknanám. Fleiri sæki um en komast inn og sumir fari jafnvel út í nám. Það sé hins vegar ekki nægilega vel tekið á móti þeim til baka. Það sé bæði mikill kostnaður við námið en einnig mikil pappírsvinna. Hann segir að það væri, til að fá fólk aftur heim eftir nám, til dæmis hægt að bjóðast til þess að greiða fyrir þau námslánaskuld þeirra.
„Við getum notað samskonar reglur og fyrir komur erlendra sérfræðinga sem fá afslátt af tekjuskattinum sínum fyrstu þrjú árin,“ segir Jón Magnús. Þá leggur hann líka til að þessum hópi sé boðin sérstök aðstoð velji það að vinna á ákveðnum svæðum þar sem er skortur á ákveðnum stéttum heilbrigðisstarfsfólks.
Heilbrigðisráðherra ræddi þessi sömu mál í Bítinu í gær og nefndi að skipulagið mætti vera betra, innan og utan spítalans. Jón Magnús tekur undir það og nefnir sérstaklega skipulag sem nær aðeins utar en bráðamóttakan.
Jón Magnús segir að það hafi verið viðvarandi síðustu tíu ár að um 30 til 40 bíði eftir innlögn. Sú tala hafi ekkert hækkað á þessum tíma.
Hann segir það flókna við það að leysa þennan vanda vera meðallegutíma fólks. Hann sé um fjórir dagar og fyrir 20 manns þurfi að gera ráð fyrir 80 rúmum því hver liggi í fjóra daga.
Óþægilegar ákvarðanir
Hann segir að það sé vel hægt að gera betur. En auk þess sé þetta mikil sóun á fjármunum. Dagurinn á bráðamóttökunni sé miklu dýrari en dagurinn á legudeild og dagurinn á legudeild miklu dýrari en dagurinn á hjúkrunarheimili.
„Margar ákvarðanir í heilbrigðiskerfinu eru ekki teknar vegna þess að þær eru óþægilegar,“ segir Jón Magnús. Ákvörðunin sé að það sé „minna óþægilegt“ að hafa fólkið á bráðamóttökunni en að fara í þær aðgerðir sem raunverulega þurfi að fara í.
Fram kom í viðtali við Willum Þór í vikunni í Bítinu að enn séu fimm ár í að meðferðarkjarni Nýja-Landspítalans eigi að opna. Þar verður ný bráðamóttaka sem á að taka við af fimm bráðamóttökum spítalans sem eru á ólíkum stöðum innan spítalans.
Þarf að segja það upphátt
Jón Magnús segir það alltaf hafa verið stefnuna að þegar Nýi-Landspítalinn opnar þá eigi að loka spítalanum í Fossvogi. Vandamálið við það sé að þá er enn sami fjöldi legurýma og því vandinn ekki leystur. Því telur hann réttast að halda spítalanum í Fossvogi opnum eftir að nýi spítalinn opnar.
„Við þurfum að segja upphátt þessa ákvörðun. Við eigum að hafa opið áfram í Fossvoginum,“ segir hann og að það geti verið miklir kostir við það.
Spítalinn geti verið héraðsspítalinn, Borgarspítalinn. Heimilislæknar geti vísað fólki þangað í innlögn vegna til dæmis lungnabólgu og þvagfærasýkingar.
„Í staðinn fyrir að fólk þurfi að fara á Háskólasjúkrahús allra landsmanna. Sem er dýrara og flóknara fyrirbæri og sem þarf að fá frið til að sinna því hlutverki,“ segir hann og að það sé margt flókið við að reka slíkt sjúkrahús.
Hvað varðar byggingu annars spítala, en þess sem er í byggingu, segir hann að það eigi að byrja á því að hugsa um að byggja annan spítala en að það eigi fyrst að taka þetta til skoðunar, að halda spítalanum í Fossvogi opnum.
Heimild: Visir.is
