Fyrsti húsnæðispakki ríkisstjórnarinnar var kynntur á blaðamannafundi í Úlfarsárdal í gær. Pakkinn felur í sér aðgerðir sem fjölga íbúðum, lækka verð og gera húsnæðisstuðning markvissari. Þá verður dregið úr hvata til að safna íbúðum og ráðist í tímabæra tiltekt í húsnæðiskerfinu.
Með þessum aðgerðum vonast ríkisstjórnin til að skapa svigrúm fyrir Seðlabanka Íslands til að meta á ný hvort slaka megi á lánþegaskilyrðum bankans.
Þá hefur ríkisstjórnin þegar hafið vinnu í samráði við Seðlabankann til að eyða óvissu á lánamarkaði í kjölfar dóms Hæstaréttar í svokölluðu vaxtamáli.
Húsnæðispakkinn felur í sér eftirtaldar aðgerðir:
Viðbragð við dómi Hæstaréttar
Óvissu eytt á lánamarkaði
- Með samráði við Seðlabanka Íslands um að hefja eins fljótt og auðið er birtingu vaxtaviðmiðs sem getur legið til grundvallar verðtryggðum lánum
Fleiri íbúðir á lægra verði
Fleiri almennar íbúðir
- Með hærri stofnframlögum strax til óhagnaðardrifinna húsnæðisfélaga
Stórfelld einföldun á regluverki
- Með einfaldari byggingarreglugerð, skilvirkara eftirliti og stafrænum byggingarleyfum
Nýtt 4000 íbúða hverfi í Úlfarsárdal
- Með nýrri nálgun sem byggir á samvinnu Reykjavíkurborgar og verkalýðshreyfingarinnar
Markvissari húsnæðisstuðningur
Hlutdeildarlánakerfi sem virkar
- Með fleiri hlutdeildarlánum – mánaðarlegri úthlutun, tryggri fjármögnun og rýmri skilyrðum
10 ára skattfrjáls séreign inn á íbúðalán
- Með því að almenn heimild til skattfrjálsrar ráðstöfunar séreignarsparnaðar inn á höfuðstól íbúðalána verði gerð varanleg og fyrirsjáanleg – þannig að allir eigendur íbúða geti nýtt sér þessa heimild í 10 ár
- Efnt verður til samráðs um leiðir til að auka þátttöku almennings í séreignarsparnaði
Tiltekt í húsnæðiskerfinu
Minni hvati til að safna íbúðum
- Með því að draga úr skattfrelsi söluhagnaðar þeirra sem eiga margar íbúðir, minnka skattaafslátt leigutekna og koma í veg fyrir leiguverðshækkun á fyrstu 12 mánuðum tímabundinna leigusamninga
- Með því að heimila sveitarfélögum að leggja fasteignagjaldsálag á byggingarlóðir sem eru látnar standa auðar í þéttbýli
- Með því að afgreiða Airbnb-frumvarpið á Alþingi sem takmarkar skammtímaleigu við lögheimili og eina aðra fasteign utan þéttbýlis
Dregið úr vægi verðtryggingar á Íslandi
- Með reglum um lágmarkshraða afborgana til að minnka vægi verðtryggðra íbúðalána sem taki gildi á árinu 2027
Tiltekt í stjórnsýslu húsnæðismála
- Með því að selja tugmilljarða eignir Húsnæðissjóðs til að lækka skuldir ríkisins
- Með því að afgreiða frumvörp á Alþingi um skráningarskyldu leigusamninga og sameiningu Skipulagsstofnunar og Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar
Kristrún Frostadóttir forsætisráðherra: Ríkisstjórn sem þorir
„Fyrsti húsnæðispakkinn sýnir að þetta er ríkisstjórnin sem þorir og framkvæmir. Við erum að ganga í verkin og grípa til aðgerða sem hefur verið talað um svo árum skiptir,“ segir Kristrún Frostadóttir forsætisráðherra.
„Vegna ófyrirséðra áfalla í atvinnumálum hyggst ríkisstjórnin ekki herða á aðhaldi í ríkisfjármálum að svo stöddu. Hins vegar munum við gera meira hraðar í húsnæðismálum, eins og við höfum sagt – til að tryggja fólki öruggt húsnæði um leið og við vinnum gegn verðbólgu.“
Inga Sæland félags- og húsnæðismálaráðherra: Sanngjarnara húsnæðisverð
„Aðgerðir okkar stuðla að uppbyggingu fleiri íbúða og að sanngjarnara húsnæðis- og leiguverði,” segir Inga Sæland félags- og húsnæðismálaráðherra.
„Við erum að fjölga íbúðum með hærri stofnframlögum, fleiri hlutdeildarlánum, stórfelldri einföldun regluverks og nýju hverfi í Úlfarsárdal. Við erum að útfæra séreignarsparnaðarleiðina þannig að allir íbúðareigendur geti nýtt heimildina í 10 ár. Þetta úrræði verður markvissara með því að beina stuðningnum sérstaklega til fólks á fyrstu árum þess á húsnæðismarkaði. Um leið sköpum við skattalega hvata til að fjölga íbúðum á markaði, ráðumst í tiltekt í stjórnsýslu húsnæðismála og drögum skipulega úr vægi verðtryggingar á Íslandi.“
Daði Már Kristófersson fjármála- og efnahagsráðherra: Óvissu eytt um lánveitingar
„Alvarlegustu afleiðingarnar af dómi Hæstaréttar í vaxtamálinu eru mikil óvissa um lánveitingar til íbúðakaupa til skemmri tíma litið. Við viljum eyða þeirri óvissu í nánu samráði við Seðlabankann. Sú vinna er þegar hafin og við bindum vonir við að henni ljúki á næstu dögum,“ segir Daði Már Kristófersson fjármálaráðherra.
„Þessi aðgerðapakki snýst allur um að tryggja nægt framboð af húsnæði á hóflegu verði til að fylla upp í það gat sem er á húsnæðismarkaði og koma í veg fyrir neikvæð áhrif á íbúðauppbyggingu.“
Annar húsnæðispakki kynntur á nýju ári
Fyrsti húsnæðispakki ríkisstjórnarinnar er afrakstur vinnu síðustu mánaða þvert á ráðuneyti, með þingmannahópi um húsnæðismál og vinnustofu félags- og húsnæðismálaráðuneytisins.
Stefnt er að því að annar húsnæðispakki ríkisstjórnarinnar verði kynntur á fyrri hluta ársins 2026 og muni meðal annars snúa að því hvernig ríkið getur liðkað fyrir uppbyggingu nýrra íbúðahverfa – eftir samtal við sveitarfélögin og vinnustofu félags- og húsnæðismálaráðuneytisins um þetta efni. Þar verður einnig tekið á uppbyggingu íbúða á ríkislóðum, breytingu ríkiseigna í íbúðir og regluverki á leigumarkaði eftir að frumvarp um skráningarskyldu leigusamninga hefur hlotið afgreiðslu á Alþingi.
Nánar um aðgerðirnar – fylgiskjal
Heimild: Stjornarradid.is
